De bodem vervult een onschatbare rol voor de voedselproductie, de biodiversiteit en de waterhuishouding en bij het winnen van grondstoffen. Jammer genoeg is de kwaliteit van de bodem op heel wat plaatsen in Vlaanderen ondermaats. In het kader van het Vlaamse bodemdecreet werkt de Vlaamse Openbare Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) al jaren aan een saneringsbeleid voor verontreinigde gronden. VITO fungeert daarbij als de officiële referentie-instelling voor beleidsadvies rond bodemvervuiling en sanering in Vlaanderen.
• Evaluatie van bodemonderzoeken, bodemsaneringsvoorstellen en -projecten
• Opvolging van saneringsmaatregelen, advies bij complexe bodemverontreiniging of cases met zeer zorgwekkende verontreinigingen
• Beleidsadvies bij de implementatie van wetenschappelijke bevindingen rond bodembeheer en risico-evaluaties
• Ondersteuning bij het uitwerken van richtlijnen voor bodemonderzoek en -sanering
Expertenadvies en beleidsondersteuning
De voorbije decennia bouwde VITO een uitgebreide wetenschappelijke kennis op met betrekking tot bodem- en grondwaterkarakterisering, meting en modellering van de migratie van contaminanten, saneringstechnieken en de evaluatie van de risico's voor mens en milieu.
Een deskundig team bestaande uit (hydro)geologen, bio-ingenieurs, geografen, GIS- en veldexperts geeft daarbij advies aan overheden en industrie. Onze kennis wordt permanent geactualiseerd en uitgebreid via toegepaste onderzoeksprojecten en de dagdagelijkse praktijk.
Verschillende overheidsinstanties in België en Europa rekenen op onze expertise en ondersteuning bij hun besluitvormingsproces. Onze inbreng kan casus-specifiek zijn of meer algemeen zoals voor de ontwikkeling van beleidsinstrumenten en richtlijnen.Concreet gaat het daarbij om ondersteuning bij de normering en studies rond grondverzet en het aanbieden van evaluaties en ‘second opinions’ voor bodemonderzoeken en -saneringen.
Ook de opvolging van complexe saneringen en verontreinigingsdossiers behoort tot onze dienstverlening.
Lees verder onder foto
Actuele aandachtspunten
De aanwezige expertise omvat het volledige expertisedomein rond bodemverontreinigingen en uitdagingen voor een goede bodemkwaliteit.
Zo ondersteunen we OVAM en andere overheden met advies bij het uitwerken van een beleid op vlak van diffuse verontreiniging of uitdagingen rond waterbodemkwaliteit. Voor zeer zorgwekkende stoffen zoals onder meer PFAS en gebromeerde vlamvertragers doen we studies en geven we advies over onder meer uitlogings- en grondwater verspreidingsrisico’s.
Naast dit alles ondersteunen we de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) bij risico-evaluaties over hergebruik van afvalwater en de risico’s voor bodem en grondwater door eventuele achtergebleven polluenten in het gezuiverde afvalwater.
Gezonde bodems en klimaatverandering
De afwezigheid van vervuiling in bodems is cruciaal, maar een niet-vervuilde bodem betekent nog geen bodem met een sponsfunctie die water vasthoudt en zuivert, een bodem die gezond voedsel produceert en biodiversiteit stimuleert, of koolstof opslaat… VITO zet ook in op deze thema’s en volgt de ontwikkeling van de toekomstige Europese bodemrichtlijn nauw op in aanloop naar een herziening van het Vlaams bodemdecreet.
Viewers voor de opvolging van bodem- en grondwaterkwaliteit
Een nauwkeurige opvolging van de kwaliteit van de bodem en het grondwater is van groot belang, zeker in regio’s die kampen met verontreiniging op regionale schaal. Daarom ontwikkelde VITO viewers die de beschikbare data over de lokale bodem- en grondwaterkwaliteit visualiseren en een juiste interpretatie vergemakkelijken. De functionaliteiten van de viewers kunnen daarbij specifiek afgestemd worden op de noden van de gebruiker.
Onze viewers maken het mogelijk om de concentraties van vervuilende stoffen in de bodem en het grondwater zowel ruimtelijk als temporeel op te volgen. Ideaal dus voor een trendanalyse of bij de evaluatie van de nood aan bijkomend onderzoek.
De bodemviewer en de grondwaterviewer werden ontwikkeld voor de Kempen (Noordoost-België), een regio die historisch belast is met verontreiniging door zware metalen en waar een goede visualisatie essentieel is voor een doeltreffende opvolging en een gerichte sanering.
