Op 27 juni 2023 organiseerde het Stroom Festival een bijzondere wandeling in de omgeving van de Cordeel site aan de Schelde in Temse. Een honderdtal bezoekers ging mee op pad langs de Scheldeoever voor een beleveniswandeling gegidst door Li An Phoa, filosofe en activiste voor schone, drinkbare rivieren. Experten van Universiteit Antwerpen, het Waterbouwkundig Laboratorium en VITO gaven aanvullend boeiende uiteenzettingen over het ecosysteem, de impact van de getijden op de Schelde en het zoutgehalte van de rivier.
De deelnemers werden langs de oever gegidst waarbij Li An Phoa vertelde over haar droom van de drinkbare rivier, een ambitieus initiatief waarmee Phoa wereldwijd aandacht vraagt voor het belang van gezonde rivieren en die mensen aanspoort tot actie. Ook voor de Schelde is drinkbaarheid nog heel veraf, hoewel de waterkwaliteit de jongste decennia al aanzienlijk verbeterde.
Dieter Meire, onderzoeker bij het Waterbouwkundig Laboratorium, legde uit hoe groot de impact van de getijdegolf is die dagelijks via de Westerschelde binnenstroomt. Groot, en dat heeft onder andere te maken met het verschil in waterpeil tussen hoog en laag water dat ter hoogte van Temse maar liefst 5,5 meter bedraagt! De impact op het ecosysteem van de Schelde is navenant: zonder het getij zouden er op de Scheldeoevers ook geen slikken en schorren ontstaan zijn. En die zijn dan weer belangrijk voor een levende rivier.
Op een volgende stopplaats onderhield professor Patrick Meire (UAntwerpen) de deelnemers over het plankton in de Schelde, hun belang voor de slikken en schorren in de Scheldevallei en voor het zuurstofgehalte in de rivier. De slikken en schorren worden ook wel eens de longen en nieren van een rivier genoemd. Ze filteren namelijk het water door er stikstof en fosfor uit te halen, organisch materiaal af te breken en extra zuurstof toe te voegen. Ook zorgen ze voor een uitwisseling van bepaalde mineralen zoals silicium, een belangrijke bouwstof voor het uitwendige skelet van kiezelwieren, die dan weer de basis van de voedselketen in de Schelde vormen.
Op de laatste stopplaats stond Nele Desmet van VITO te wachten aan een tafel vol met glaasjes water. Vanuit haar expertise in sensornetwerken en digitaal waterbeheer legde ze uit hoe het zoutgehalte in de Schelde varieert door de getijdenwerking en de neerslagafvoer. De deelnemende wandelaars konden door een slokje van de waterglaasjes te nemen het verschil in zoutgehalte proeven tussen drie locaties aan de Schelde: Antwerpen, Temse en Gent. In Antwerpen proeft het water nog erg zout, in Temse nog lichtjes zout terwijl het Gentse water gewoon zoet smaakt…
Verder verduidelijkte Nele Desmet ook hoe bij langdurige droogte het water in de Schelde verzilt waardoor het water stroomopwaarts ‘Antwerpser’ gaat smaken… In diverse projecten (Internet of Water Flanders, AquaSPICE) werkt VITO mee aan de uitrol van sensornetwerken en de bijhorende dataverwerking om dergelijke variaties in zoutgehalte en de impact van droogte op verzilting gedetailleerd op te volgen en in kaart te brengen.
Lees meer hierover op onze portfolio pagina’s: